ASTRONOMİ VE MATEMATİK ÂLİMİ BURSALI KADIZÂDE RUMİ
#1
1337 senesinde Bursa’da doğan Kadzâde-i Rumi’nin
doğum  tarihi itilaflıdır. Molla Fenari’den fıkıh, astronomi
tahsil etmesine müteakip Seyyid Şerif Cürcani’den ke-
lam ve fen ilimlerini öğrendi. Astronomi ve matematikte
söz sahibi oldu. Semerkand’da Timurhan’ın  torunu Uluğ
Bey’in (Timur İmparatorluğu’nun 4. sultanı) hocalığına ta-
yin edildi. Uluğ Bey hocası için bir medrese ve rasathâne
inşa etti. Uluğ Bey burada Kadzâde’nin derslerini dinler-
  1. Bir keresinde Uluğ Bey’in sebepsiz yere bir müderrisi
azletmesi, Kadzâdenin evine kapanarak derse gitmeme-
sine sebep oldu. Onun bu davranışı üzerine hata işledi-
ğini anlayan Uluğ Bey bizzât Kadzâde’nin ziyaretine gi-
derek niçin ilimden el çektiğini sordu. Kadzâde: ”Biz ilmi
mukaddes biliriz. Onu şahıslar üstü bir değer olarak tak-
dir ederiz, ilmin, insanların merhametine muhtaç duruma
düşmesine üzüldük. Bir sultanın sözüyle alimler ilimden
alıkonuluyor. Bunun üzerine ilimden el çekmeyi tercih et-
tik. İlme hürmetimiz sebebiyle, ona leke kondurmamak
için böyle yaptık.” deyince, sultan Uluğ Bey özür dile-
mekten başka çare bulamadı. Görevden aldığı müderrisi
tekrar vazifesine tayin ederek, bir daha ilme ve alimlere
müdahalede bulunmayacağına dair söz verdi.
Kadzâde Rumi rasathâne yaptığı gözlemler neticesin-
de eski Yunan bilginlerinden intikal eden bir çok bilginin
hatalı olduğunu ortaya koydu. Kadzâdenin yetiştirdiği
Ali Kuşcu ve Fetullah Şirvani isimli iki meşhur talabesi
sayesinde yüksek matematik ilmi, batı Türkleri arasın-
da (Anadolu’da) da yayıldı. Kadzâde ve talebeleri, gök
cisimlerinin kendi etrafındaki hareketlerini incelerken,o
asırda bilinen en ileri matematiği  daha da geliştirip uygu-
ladılar. Astronomi ile ilgili fizik kurallarını da, astronomiye
tatbik ettiler.
(Müslüman Bilim Adamları, s.186-188)
  


Hızlı Menü:


Konuyu Okuyanlar:
1 Ziyaretçi